Jak działa polska giełda? Czy WIG20 może w 3 miesiące wzrosnąć o 60%?

Spis treści

Od 13 października 2022 r. do 10 stycznia 2023 r. WIG20 wzrósł o 43% – będąc w tym okresie jednym z najbardziej rosnących indeksów akcji na świecie. Jeżeli spojrzymy na indeksy dolarowe polskich akcji, to mówimy o jeszcze wyższych stopach zwrotu: iShares MSCI Poland ETF +60% (w okresie od 10.10.2022 r. do 12.01.2023 r.), oraz indeks WIG20USD +63% (w okresie od 13.10.2022 r. do 16.01.2023 r.). Poniższy wykres przedstawia porównanie stóp zwrotu dla trzech indeksów polskich akcji (wyrażonych zarówno w USD jak i w PLN). 

W.1 WIG20, WIG20USD oraz iShares MSCI Poland ETF do dnia 06.02.2023 r.

Źródło: opracowanie własne, ishares.com, stooq.pl

Poniżej prezentujemy tabelę ze stopami zwrotu różnych indeksów i ETF-ów akcyjnych posortowaną według ostatniej kolumny, czyli okresu od 13.10.2022 do 16.01.2023 r., w którym WIG20USD wzrósł o 63%.

WIG20USD w powyższej tabeli to niekwestionowany lider pod kątem stopy zwrotu. Ciekawie wygląda też porównanie z indeksem Nasdaq100 (też wyrażony w USD), który w tym samym okresie wzrósł jedyne o 4,7%.

W niniejszym komentarzu postaramy się odpowiedź na pytanie dlaczego tak wysokie stopy z polskich akcji są możliwe oraz kiedy można liczyć na powtórzenie się takich wzrostów, tj. w jakich warunkach występuje relatywnie największe prawdopodobieństwo powtórki tak mocnych wzrostów na polskich akcjach.

Polskie akcje w kontekście globalnym

Jeżeli chcielibyśmy „z lotu ptaka” spojrzeć na polskie akcje w kontekście globalnym, to należy przeanalizować kilka wymiarów:

  • Polskie akcje (np. WIG20) vs główny indeks amerykański S&P500 – czyli jaka jest zależność i korelacja pomiędzy tymi indeksami,
  • Polskie akcje vs indeks krajów Emerging Markets, oraz
  • Polskie akcje vs dolar amerykański lub inaczej vs kurs USD/PLN.

To oczywiście nie wyczerpuje wszystkich zależności i determinantów zachowania się polskich akcji, ale w znaczącym zakresie pozwala spojrzeć na globalny kontekst. Dodatkowo należy pamiętać o jeszcze dwóch rzeczach:

  • Składzie branżowym polskich indeksów, które składają się w największym stopniu z branży finansowej i branży „energy”, oraz
  • Relatywnie niewielkiej płynności polskiej giełdy, co może wpływać na większą zmienność polskich indeksów w przypadku znaczącego napływu/odpływu środków z polskiej giełdy.

Aby szybko sprawdzić, w jakim stopniu poszczególne indeksy i kursy walut są od siebie zależne możemy policzyć współczynnik korelacji. Poniższe tabele przedstawiają współczynnik korelacji indeksu WIG20 i WIG20USD z wybranymi indeksami akcyjnymi bądź ETF-ami (reprezentującymi odpowiednie indeksy). Dodatkowo policzyliśmy też korelacje z kursem USD/PLN.

Największą korelację dodatnią WIG20 (i podobnie WIG20USD) wykazuje z indeksem MSCI Germany, MSCI Emerging Markets, MSCI China i MSCI Europe. Z resztą, jak spojrzymy na stopy zwrotu (patrz pierwsza tabela) za okres od 13.10.2022 r. do 16.01.2023 r. to na czele tabeli mamy dokładnie te indeksy, które wykazują najwyższą dodatnią korelację z WIG20.

Natomiast największą ujemną korelację WIG20 wykazuje z dolarem, czyli z kursem USD/PLN. Co ciekawe „nie występuje” zależność pomiędzy WIG20 a S&P500 (korelacja w okolicach zera, lekko ujemna). Korelacja została policzona w oparciu o dzienne zmiany indeksów z okresu 5.1.2016 – 6.2.2023, czyli z okresu obejmującego ponad 7 lat i ponad 1770 punktów danych. Oczywiście bliska zeru korelacja pomiędzy WIG20 a S&P500 nie oznacza, że „na stałe” nie ma korelacji pomiędzy polskimi a amerykańskimi akcjami. W rzeczywistości biorąc pod uwagę krótsze okresy czasu, to ta korelacja może występować i de facto cały czas się zmienia. Raz jest mocno dodatnia, a czasami jest ujemna – w skutek czego za okres łącznie ostatnich 7 lat jest w okolicach zera.

Jak korelacja może zmieniać się w czasie przedstawiamy na kolejnym wykresie. W tym przypadku policzyliśmy kroczącą korelację za okres 3 lat (innymi słowy każdy punkt na wykresie pokazuje korelację pomiędzy dwoma seriami danych za okres ostatnich 3 lat). Najbardziej „stabilnie” wypada ujemna korelacja pomiędzy WIG20 a kursem USD/PLN. W przypadku S&P500 korelacja (za 3 lata) potrafi zmieniać się od -40% do +80%.

W.2 3-letnia krocząca korelacja pomiędzy WIG20 a iShares Core MSCI Emerging Markets ETF, S&P500 oraz kursem USD/PLN do dnia 06.02.2023 r.

Źródło: opracowanie własne, ishares.com, stooq.pl

Na kolejnym wykresie nanieśliśmy wszystkie punkty danych w przypadku korelacji pomiędzy iShares MSCI Germany ETF a WIG20 od 5.01.2016 roku do 6.02.2023 r. Na wykresie widać wyraźną dodatnią zależność pomiędzy tymi dwoma indeksami.

W.3 Korelacja pomiędzy WIG20 a iShares MSCI Germany ETF za okres 2016 do 2023 r.

Źródło: opracowanie własne, ishares.com, stooq.pl

Podsumowując, WIG20 największą dodatnią zależność wykazuje z akcjami niemieckimi, chińskimi, europejskimi i krajami Emerging Markets – a najbardziej ujemną z kursem USD/PLN. Okresy, w których WIG20 mocno rośnie na tle innych indeksów akcyjnych i krajów, w warunkach słabnącego dolara zdarzają się cyklicznie co jakiś czas. Po 2016 roku możemy wskazać kolejny taki okres, bezpośrednio po wygranych przez Trumpa amerykańskich wyborach prezydenckich w listopadzie 2016 roku. Od 18 listopada 2016 do 23 stycznia 2018 WIG20USD wzrósł o 89% bijąc na głowę inne globalne indeksy akcyjne. Przykładowo S&P500 w tym samym okresie wzrósł o „jedyne” 30%. Poniższy wykres przedstawia wzrosty polskich indeksów w tamtym okresie.

W.4 WIG20, WIG20USD oraz iShares MSCI Poland ETF od dnia 18.11.2016 r.

Źródło: opracowanie własne, ishares.com, stooq.pl

Poniższa tabela przedstawia porównanie stóp zwrotu z różnych indeksów i ETF-ów posortowanych według stopy zwrotu właśnie z okresu 18.11.2016 do 23.01.2018 r. Co ciekawe, najwyższe miejsca w tabelce za ten okres zajmują generalnie te same kraje co w okresie październik 2022 – styczeń 2023 r., czyli Polska, Chiny, Emerging Markets, Niemcy i Europa. Należy też dodać, że w obu powyższych okresach mieliśmy do czynienia z istotnym osłabieniem się dolara. Od 2016 do 2018 roku kurs EUR/USD przesunął się z okolic 1,05 do poziomu 1,25 (ponad 20%). Obecnie kurs EUR/USD wzrósł z poziomu 0,96 (wrzesień 2022 r.) do poziomu ponad 1,10 w lutym 2023 r.

Kiedy możemy liczyć na powtórzenie takich stóp zwrotu na polskich indeksach?

Czy sytuacja mocnych wzrostów polskich indeksów może powtórzyć się w przyszłości? TAK. Dlatego, że gospodarki, jak i rynki finansowe są cykliczne. Zatem, jakie warunki powinny zostać spełnione, aby można było mówić o szansach na takie wzrosty? O ile każdy kolejny cykl ma prawo być trochę inny, to w idealnym scenariuszu powinny w szczególności wystąpić takie przesłanki:

  • Powinniśmy być po okresie jakiegoś globalnego spowolnienia, albo spowolnienia bez recesji (soft landing – jak w przypadku lat 2015-2016), albo spowolnienia z recesją (hard landing – jak np. w przypadku lat 2009-2011),
  • W takich warunkach dolar powinnien być całkiem mocny, idealnie poniżej poziomu 1,05 EUR/USD, a najlepiej nawet poniżej parytetu (im niższy kurs EUR/USD, tym większe szansę na mocniejsze cykliczne odbicie się tego kursu w kolejnej ekspansji),
  • Potrzebny jest też jakiś pro-cykliczny impuls wzrostowy, najlepiej związany także z Chinami. Dodatkowo gospodarka (globalna) powinna zacząć przyspieszać nawet generując jakiś impuls inflacyjny. To może oznaczać także rosnące rentowności obligacji (skarbowych) i nawet podwyżki stóp przez banki centralne. Ale na tym etapie cyklu podwyżki z reguły nie szkodzą rynkom akcji,
  • Przy mocnym ożywieniu gospodarczym, w tym także z kontrybucją Chin, mogą mocno zyskiwać ceny surowców (Chiny są dużym ich konsumentem), dodatkowo wspierając rynki Emerging Markets. Na ożywieniu gospodarczym, w tym w Chinach, zyskują tradycyjne gospodarki exportowe, takie jak niemiecka czy ogólnie europejska.

Oczywiście to tylko ogólne zasady, a jak już wspomnieliśmy każdy cykl może rządzić się trochę innymi prawami. Dodatkowo z reguły zawsze dochodzą też inne bardziej „jednorazowe” (czyli nie występujące regularnie w przeciętnym cyklu) czynniki wpływające na gospodarkę i rynki finansowe. Można wymienić przykładowo pandemię, wojny, inflację (przejściową bądź strukturalną), niskie nakłady na poszukiwanie i wydobycie surowców i wiele innych specyficznych dla każdego cyklu czynników, które trzeba wziąć pod uwagę inwestując na rynkach finansowych.

Podsumowanie

Polskie indeksy akcyjne, a szczególnie te wyrażone w dolarze amerykańskim, co jakiś czas dostarczają ponad przeciętnych stóp zwrotu, także w porównaniu do indeksów akcji z innych krajów bądź regionów. Dlaczego tak się dzieje? Z wielu powodów, związanych głównie z cyklami globalnej gospodarki i sposobem, w jakim funkcjonują globalne rynki finansowe.

Przykładowo w przypadku iShares MSCI Poland ETF mówimy o stopie zwrotu rzędu 60% za okres 3 miesięcy (październik 2022 – styczeń 2023) i stopie zwrotu w wysokości około 86% za okres listopad 2016 – styczeń 2018 r.

Czy takie okresy dla polskich indeksów mogą powtórzyć się w przyszłości? Zdecydowanie tak, bo zarówno gospodarki jak i rynki finansowe są cykliczne. Gospodarki raz spowalniają, raz przyspieszają. Na to nachodzi cykl podwyżek stóp przez banki centralne, a następnie cykl ich obniżek. Podobnie cykliczna jest inflacja, jak i same rynki finansowe czy też indeksy akcyjne. Ale co też jest bardzo istotne, cykliczność działa „w obie strony”. Polskie indeksy akcyjne w ramach cykli gospodarczych i finansowych mają też słabsze okresy, podczas których spadki tych indeksów mogą być większe niż na innych rynkach akcyjnych.

Jarosław Jamka
Jarosław Jamka
Chief Investment Officer w WealthSeed Zawodowo związany z rynkiem kapitałowym od 1995 roku, doktor nauk ekonomicznych, doradca inwestycyjny i makler papierów wartościowych, szczególnie zainteresowany globalnymi rynkami kapitałowymi, cyklami koniunkturalnymi i różnymi klasami aktywów.
Ucz się inwestować na nasz koszt

ETF to największa innowacja ostatnich lat w świecie Inwestycji. Teraz rejestrując konto dostajesz od nas w prezencie ETF o wartości do 500 zł! A potem decydujesz, co z nim dalej zrobisz.

Zacznij inwestować i odbierz ETF o wartości do 500 zł w prezencie.

Podaj adres e-mail, na który otrzymasz Przewodnik “Inwestowanie dla początkujących” oraz regularnie dużo ciekawych materiałów dotyczących inwestowania.

Co 1-2 tygodnie nowe, przystępne treści, które poszerzą Twoje horyzonty inwestycyjne. Całkowicie za darmo!

group_7864
Brak zgody uniemożliwi nam wysłanie wiadomości e-mail.
Informujemy, iż Państwa dane osobowe są przetwarzane przez administratora : Fair Place Finance S.A. z siedzibą w Łodzi (93-569), przy ul. Inżynierskiej 1/3. Przetwarzamy Państwa dane w celu: realizacji wysyłki zamówienia na przesłanie Przewodnika „Inwestowanie dla początkujących” oraz w celu przesyłania informacji marketingowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W związku z przetwarzaniem Państwa danych, posiadacie prawa do : dostępu, sprostowania, usunięcia, przenoszenia danych, ograniczenia przetwarzania i prawo do cofnięcia zgody. Z pełną treścią informacji dotyczących przetwarzania Państwa danych osobowych, w tym o przysługujących prawach i ich zakresie możecie się Państwo zapoznać pod adresem: https://www.wealthseed.eu/inwestowanie-dla-poczatkujacych-rodo/

Przez inwestycję w nieruchomości należy rozumieć inwestycje w instrumenty finansowe dostępne w obrocie giełdowym m.in. tytuły uczestnictwa funduszy typu ETF, akcje spółek zagranicznych określanych jako REIT (z ang. Real Estate Investment Trust) czy też akcje innych spółek z branży nieruchomości
W dniu 28.02.2022 została przeprowadzona analiza tabeli kursów trzynastu największych banków komercyjnych w Polsce, w tym m.in. PKO BP, mBank, Citi Handlowy. W wyniku analizy ustaliliśmy, że średni spread pomiędzy kursem kupna i sprzedaży oferowany przez banki wyniósł 6.94%, a w WealthSeed 1,2%.

Inwestuj w 550+ ETF-ów za darmo odnosi się do całkowitego kosztu realizacji zlecenia o wartości powyżej 750 EUR dla klienta po uwzględnieniu 1) premii wypłacanych klientowi przez partnerów WealthSeed oraz 2) opłat należnych WealthSeed. Opłata za przechowywanie zagranicznych papierów wartościowych pobierana od wartości papierów wartościowych klienta, nie ma zastosowania przy wartości aktywów do 100 000 EUR na koniec kwartału.

Treasury Inflation-Protected Security (TIPS)

to jeden z rodzaju obligacji emitowanych przez rząd Stanów Zjednoczonych.

Tego rodzaju obligacje mogą być emitowane z różnymi terminami wygaśnięcia a ich cena nominalna jest indeksowana poziomem inflacji, tym samym TIPSy zabezpieczają przed spadkiem realnej wartości pieniądza.

Poprzez automatyczne podnoszenie ich ceny nominalnej o poziom wzrostu inflacji mamy pewność, że otrzymamy nie mniej niż zainwestowaną kwotę powiększoną o wzrost inflacji w okresie naszej inwestycji.

Real Estate Investment Trust (REIT)

to spółki lub fundusze, których modelem biznesowym jest wynajem nieruchomości . REIT-y mogą być publicznie notowane na giełdzie. Inwestując w REIT,  jak inwestor posiadamy pośrednio udziały w nieruchomościach będących własnością spółki.

Obligacje high-yield

(o wysokiej rentowności, zwane również obligacjami śmieciowymi)

to obligacje, które przynoszą wyższe oprocentowanie, ponieważ mają niższe ratingi kredytowe niż obligacje o ratingu inwestycyjnym. Obligacje tego typu są bardziej podatne na niewypłacalność, więc muszą płacić wyższą stopę zwrotu niż obligacje o ratingu inwestycyjnym, aby zrekompensować inwestorom potencjalne ryzyko.

Inwestuj w światowe akcje**
za darmo odnosi się do całkowitego kosztu realizacji zlecenia o wartości powyżej 750 EUR dla klienta po uwzględnieniu 1) premii wypłacanych klientowi przez partnerów WealthSeed oraz 2) opłat należnych WealthSeed.
Opłata za przechowywanie zagranicznych papierów wartościowych pobierana od wartości papierów wartościowych klienta, nie ma zastosowania przy wartości aktywów do 100 000 EUR na koniec kwartału.